Viêm hang vị dạ dày và những thông tin cơ bản cần biết
Viêm hang vị dạ dày là bệnh lý về đường tiêu hóa có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Căn bệnh này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, nếu không được phát hiện và điều trị từ sớm, những triệu chứng của bệnh sẽ ngày càng tiến triển nặng và gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người bệnh. Do đó, bạn cần chủ động nắm rõ những thông cơ bản sau đây.
Viêm hang vị dạ dày là gì và có những loại nào?
Viêm hang vị tiếng anh là Antral Inflammation, đây là một bệnh lý về đường tiêu hóa tương đối phổ biến tại Việt Nam. Theo thống kê, có đến 50% số trường hợp gặp vấn đề về dạ dày là do viêm hang vị. Để tìm hiểu kỹ hơn về bệnh lý này, trước hết bạn cần nắm được cấu tạo của dạ dày và vị trí của hang vị.
Hang vị là phần nằm cuối của dạ dày, cụ thể là bờ cong trải dài từ thân vị đến lỗ môn. Vị trí này được lót bởi một lớp niêm mạc dày nhằm hạn chế tình trạng tiết dịch vị acid. Hang vị được xem như đáy túi của dạ dày, có nhiệm vụ tiếp nhận thức ăn tồn đọng trong quá trình ăn uống và tiêu thụ hàng ngày.
Viêm hang vị hay viêm niêm mạc hang vị dạ dày là hiện tượng tổn thương và nhiễm trùng ở niêm mạc gây ra tình trạng lở loét. Đối tượng có tỷ lệ mắc cao nhất là những người trong độ tuổi từ 20 – 50, người có thói quen ăn uống thuốc khoa, lạm dụng chất kích thích và chịu nhiều áp lực về thần kinh.
Vậy có những loại viêm hang vị nào? Dựa trên các triệu chứng của bệnh, viêm hang vị dạ dày được chia thành 3 dạng chính, với quá trình phát triển và mức độ nghiêm trọng khác nhau.
Viêm xung huyết hang vị dạ dày
Đây là tình trạng xuất hiện những vết lở loét, nhiễm trùng, sung huyết và chảy máu ở dạ dày do hiện tượng giãn nở mạch máu. Loại viêm hang vị này có thể dễ dàng nhận biết bằng phương pháp nội soi với những đốm đỏ bất thường xuất hiện trên hình ảnh bề mặt dạ dày.
Tùy theo mức độ tiến triển, viêm xung huyết hang vị dạ dày được chia thành hai loại chính:
- Viêm xung huyết dạng nhẹ: Viêm hang vị nhẹ thường chỉ kèm theo một số triệu chứng không rõ ràng, khiến người bệnh chủ quan và không có biện pháp chữa trị từ sớm. Khi mắc phải bệnh lý này, người bệnh sẽ có biểu hiện đau nhói từng cơn, kèm theo chứng ợ chua, cảm giác đầy bụng, ăn không tiêu, đặc biệt là sau các bữa ăn chính.
- Viêm xung huyết dạ dày mức độ trung bình: Ở giai đoạn này, các triệu chứng đã tiến triển nặng và biểu hiện rõ ràng hơn, một số trường hợp nặng có thể dẫn đến trào ngược dạ dày thực quản. Người bệnh bắt đầu xuất hiện cảm giác buồn nôn và nôn, không ăn uống được như bình thường.
Viêm trợt hang vị
Viêm trợt hang vị xảy ra khi xuất hiện các vết xước nhỏ trên bề mặt thành dạ dày. Nguyên nhân chính gây ra tình trạng này là do sự xâm nhập và phát triển của vi khuẩn Hp. Nếu không được chữa trị đúng cách, các vết xước sẽ ngày càng nhiều hơn và người bệnh phải gánh chịu nhiều đau đớn trong thời gian dài.
Theo các tài liệu y khoa, viêm trợt hang vị dạ dày được chia thành 4 loại sau:
- Viêm trợt phẳng hang vị: Ở trường hợp này, các vết xước thường nông và phẳng, chưa ăn sâu vào niêm mạc. Tình trạng viêm nhiễm còn nhẹ và dễ dàng điều trị hơn.
- Viêm trợt lồi hang vị: Đây là tình trạng các vết trầy xước bị lồi ra bên ngoài, rất dễ nhận biết nhưng cũng tiến triển rất nhanh. Bởi chúng có thể tiếp xúc trực tiếp với thức ăn trong quá trình co bóp của dạ dày khiến tình trạng tổn thương càng nghiêm trọng hơn.
- Viêm trợt xung huyết hang vị dạ dày: Các vết xước có lẫn máu kèm theo triệu chứng sưng huyết và đỏ tấy.
- Viêm trợt phù nề xung huyết: Đến giai đoạn này, các vết xước không chỉ lẫn máu mà còn có hiện tượng phù nề do nhiễm vi khuẩn Hp. Người bệnh có thể cảm nhận một cách rõ ràng những cơn đau thắt dạ dày với tần suất liên tục hơn.
Viêm hang vị bờ cong nhỏ dạng hạt
Loại bệnh này còn được gọi với cái tên là viêm hang vị dạng nốt và viêm dạ dày thủy đậu. Những vết xước xuất hiện ở thành dạ dày sau một thời gian sẽ bị sưng huyết, tạo thành ổ viêm nhỏ. Sau đó, các ổ viêm sẽ chuyển thành nốt sần, nổi lên dày đặc ở thành dạ dày như những nốt mụn.
Nguyên nhân gây viêm hang vị dạ dày
Viêm hang vị dạ dày là bệnh lý tương đối phức tạp, có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Tùy theo cấp độ viêm nhiễm, căn bệnh này có thể xuất phát từ những yếu tố sau đây:
- Nhiễm khuẩn Hp: Đây là một loại vi khuẩn có khả năng tồn tại và phát triển trong môi trường acid của dạ dày. Chúng bào mòn và phá hủy lớp niêm mạc dạ dày gây ra tình trạng sưng huyết, viêm nhiễm nghiêm trọng ở hang vị. Theo thống kê, có đến 85% trường hợp viêm hang vị dạ dày là do vi khuẩn Hp gây ra.
- Thói quen ăn uống kém khoa học: Chế độ ăn uống hàng ngày có ảnh hưởng rất lớn đến hệ tiêu hóa và sức khỏe toàn diện của cơ thể. Nếu thường xuyên nhịn ăn, bỏ bữa, lạm dụng đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ và thiếu dưỡng chất, dạ dày của bạn có thể bị lở loét dẫn đến viêm hang vị.
- Lạm dụng thuốc Tây: Một số loại thuốc Tây có thể làm tổn thương dạ dày và hang vị. Đặc biệt là những loại thuốc chống viêm, giảm đau,… Nếu người bệnh tự ý sử dụng hoặc thay đổi liều lượng thuốc, rất có thể sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến dạ dày.
- Tâm lý căng thẳng, stress: Nhiều nghiên cứu y học đã chỉ ra rằng, tâm lý căng thẳng, stress, chịu áp lực trong thời gian dài có thể gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của con người, đặc biệt là dạ dày. Khi thần kinh căng thẳng, dạ dày sẽ tiết ra nhiều acid hơn dẫn đến tình trạng viêm loét hay u nang hang vị.
- Bệnh lý nền: Những trường hợp mắc các bệnh nền như HIV/AIDS, nhiễm ký sinh trùng,… cũng có nguy cơ bị viêm hang vị cao hơn bình thường. Nguyên nhân là do sức đề kháng bị suy yếu, tạo điều kiện cho các tác nhân gây bệnh dễ dàng xâm nhập và gây viêm nhiễm.
Viêm hang vị triệu chứng
Trên thực tế viêm hang vị dạ dày có nhiều triệu chứng giống với các căn bệnh về đường tiêu hóa khác. Do đó rất dễ bị nhầm lẫn, khiến người bệnh chủ quan và bỏ qua giai đoạn mới khởi phát. Điều này gây ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của người bệnh và cản trở quá trình điều trị sau này.
Do đó, bạn cần nắm vững các triệu chứng điển hình điển hình sau đây và đến gặp bác sĩ ngay từ khi mới khởi phát:
- Cảm giác đầy bụng khó tiêu: Khi bị viêm hang vị, hoạt động co bóp của dạ dày sẽ bị cản trở, thức ăn không tiêu hóa được tồn đọng lại ở thành dạ dày, gây ra tình trạng đầy bụng, ăn không ngon miệng.
- Ợ hơi và ợ chua: Viêm hang vị dạ dày triệu chứng này là do thức ăn không tiêu hóa hết sẽ dồn nén lại khiến bụng bị đầy hơi và trào ngược lên thực quản. Do đó, ợ hơi và ợ chua là hai triệu chứng đặc trưng nhất của các bệnh lý liên quan đến đường tiêu hóa và dạ dày.
- Đau nhói ở dạ dày: Những cơn đau kéo đến thường xuyên, tuy nhiên chỉ trong một khoảng thời gian ngắn rồi biến mất. Đặc biệt là sau khi ăn no, dạ dày phải co bóp nhiều để tiêu thụ thực phẩm.
- Nôn và buồn nôn: Người bệnh có cảm giác buồn nôn và nôn mọi lúc mọi nơi, có thể nôn khan nếu dạ dày không có gì. Triệu chứng này thường xuất hiện khi bệnh đã tiến triển nặng, cần được kiểm soát và điều trị ngay.
Ngoài ra, bệnh nhân bị viêm hang vị dạ dày có thể gặp một số triệu chứng khác như: Cơ thể mệt mỏi, xanh xao, mất ngủ, giảm cân không rõ nguyên nhân,… Viêm hang vị dạ dày biểu hiện như thế nào còn phụ thuộc vào thể trạng và mức độ tổn thương của từng người bệnh. Do đó, các triệu chứng có thể tiến triển nhanh chậm khác nhau trong những trường hợp nhất định.
Bệnh viêm hang vị dạ dày có nguy hiểm không – Giải đáp từ chuyên gia
Viêm hang vị dạ dày không phải là bệnh lý đe dọa trực tiếp đến tính mạng của người. Tuy nhiên các triệu chứng thường kéo dài, gây ra nhiều phiền toái và làm giảm chất lượng cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Không những vậy, một số trường hợp nặng có thể tiến triển đến giai đoạn nguy hiểm, gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như:
- Viêm loét dạ dày: Lượng acid trong dạ dày sẽ khiến các vết viêm loét ở hang vị tổn thương sâu hơn. Cơn đau kéo đến thường xuyên với cường độ cao, khiến nhiều trường hợp phải nhập viện để điều trị triệt để.
- Xuất huyết dạ dày: Các vết thương lâu ngày không được khắc phục đúng cách có thể bị xuất huyết, chảy máu và thậm chí là thủng dạ dày. Nếu không được cứu chữa kịp thời, người bệnh có thể mất máu quá nhiều dẫn đến tử vong.
- Hẹp môn vị: Hang vị chính là bộ phận chuyển tiếp giữa dạ dày và tá tràng, nằm rất gần với môn vị. Các vết viêm loét có thể tiến triển thành mô sẹo, chèn ép và làm hẹp môn vị, gây cản trở thức ăn và các chất dinh dưỡng di chuyển xuống cơ quan này. Đồng thời, người bệnh sẽ nhận thấy cơn đau kéo đến nhiều hơn, với cường độ cao hơn. Khi nôn có thể lẫn dịch máu và mùi hôi rất khó chịu.
- Ung thư dạ dày: Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất của căn bệnh này, thường xảy ra ở những trường hợp viêm hang vị có vi khuẩn Hp. Nếu lượng vi khuẩn Hp không được kiểm soát, người bệnh có thể đối mặt với nguy cơ ung thư dạ dày. Lúc này, các phương pháp y khoa chỉ có thể tạm thời kiểm soát triệu chứng và kéo dài sự sống chứ không có tác dụng điều trị triệt để.
Các phương pháp chẩn đoán bệnh
Như đã chia sẻ ở phần trên, viêm hang vị dạ dày là bệnh lý nguy hiểm, rất dễ gây biến chứng nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời. Do đó, khi nhận thấy cơ thể có những biểu hiện bất thường trong vài ngày liên tiếp, bạn cần đến gặp bác sĩ ngay để tiến hành chẩn đoán và chữa trị.
Với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, hiện có rất nhiều phương pháp chẩn đoán viêm hang vị khác nhau, bao gồm:
- Chẩn đoán lâm sàng: Các bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra vùng bị đau, các triệu chứng lâm sàng của người bệnh và tiểu sử bệnh lý trường đây. Từ đó đưa ra những nhận định ban đầu về tình trạng sức khỏe của người bệnh.
- Xét nghiệm vi khuẩn Hp: Xét nghiệm này thường sử dụng thiết bị test hơi thở, yêu cầu bệnh nhân thở vào một ống chứa, sau đó máy sẽ tiến hành phân tích và đưa ra kết quả chính xác nhất.
- Nội soi: Đây là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất với những trường hợp bị viêm hang vị. Các kỹ thuật viên sẽ tiến hành đưa một ống nội soi có gắn camera vào trong dạ dày. Sau đó quan sát hình ảnh để phát hiện các dấu hiệu bất thường.
- Sinh thiết mô tế bào: Kỹ thuật này thường được thực hiện cùng với quá trình nội soi. Ống nội soi sẽ được gắn thêm một đầu dao cắt để lấy tế bào xét nghiệm. Qua phân tính, các bác sĩ sẽ đánh giá mức độ viêm nhiễm của người bệnh, xác định có vi khuẩn Hp trong dạ dày hay không, đồng thời phát hiện sớm các tế bào ung thư trong trong trường hợp có biến chứng.
- Xét nghiệm máu: Phương pháp này được thực hiện nhằm xác định trong máu có nhiễm vi khuẩn gây bệnh hay không và phát hiện sớm tình trạng nhiễm trùng huyết.
- Chụp X – quang: Các bác sĩ sẽ tiến hành chụp X – quang kết hợp nội soi để xác định vị trí viêm hang vị, giới hạn vùng bị viêm và đánh giá mức độ tổn thương cũng như những biến chứng xung quanh.
Bệnh viêm hang vị và cách điều trị phổ biến
Viêm hang vị dạ dày là bệnh lý nguy hiểm, tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng. Do đó, người bệnh cần chủ động thăm khám và chữa trị từ sớm. Xong khi chẩn đoán và đánh giá mức độ viêm nhiễm, các bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất với thể trạng của từng người. Đối với bệnh viêm hang vị dạ dày ở trẻ em, các bác sĩ cũng sẽ cân nhắc kỹ lưỡng để sử dụng những phương pháp có lợi nhất cho sự phát triển của trẻ.
Các mẹo dân gian trị bệnh tại nhà
Với những trường hợp bệnh nhẹ, các triệu chứng mới khởi phát, bạn hoàn toàn có thể tận dụng các nguyên liệu tự nhiên để điều trị tại nhà. Phương pháp này tương đối đơn giản, an toàn, gần như không gây ra bất kỳ tác dụng phụ nào cho người bệnh trong suốt quá trình thực hiện.
Dưới đây là một số mẹo dân gian trị viêm hang vị được nhiều người áp dụng nhất hiện nay:
- Mật ong và trà xanh: Chuẩn bị một nắm lá trà xanh tươi, rửa sạch rồi bỏ vào ấm hãm với nước sôi trong vòng 10 phút. Tinh chất trong trà xanh sẽ tiết ra ngoài và hòa cùng nước chuyển thành màu vàng tươi. Sau đó bạn vớt bỏ bã lá và hòa thêm 2 – 3 thìa mật ong nguyên chất. Mỗi ngày uống một cốc nước mật ong trà xanh cho đến khi các triệu chứng thuyên giảm.
- Dùng nghệ tươi: Chuẩn bị 5 – 7 củ nghệ tươi, đặc biệt bạn nên sử dụng loại nghệ đỏ với hàm lượng dưỡng chất cao hơn để tăng hiệu quả điều trị. Nạo bỏ vỏ và giã nát bằng cối, sau đó đổ thêm 50ml nước ấm vào khuấy đều. Lọc bỏ bã nghệ và chắt lấy nước cốt, chia làm 2 – 3 lần uống hết trong ngày. Nên uống vào buổi sáng khi dạ dày còn rộng để đạt hiệu quả tốt nhất.
Bài thuốc chữa bệnh bằng Đông Y
Các bài thuốc Đông Y sử dụng những vị thuốc an toàn, không chỉ khắc phục các triệu chứng của bệnh mà còn tập trung bồi bổ can tạng, tăng cường sức đề kháng và nâng cao hệ thống miễn dịch toàn diện cho người bệnh. Tuy nhiên, phương pháp này thường đòi hỏi thời gian điều trị lâu dài, không thể mang lại hiệu quả tức thì như Tây Y.
Một số bài thuốc Đông Y trị viêm hang vị đang được nhiều người áp dụng:
- Bài thuốc số 1: Các bị các vị thuốc dư dung, hương phụ, diên hồ, phục linh, tô cành, xuyên luyện tử, quốc lão, trúc diệp sài hồ và chỉ xác. Rửa sạch các nguyên liệu rồi bỏ vào ấm đun cùng 4 bát nước, sắc trong nhiều giờ trên lửa nhỏ liu riu đến khi cạn còn 1 bát rồi sử dụng ngay khi còn ấm.
- Bài thuốc số 2: Chuẩn bị các dược liệu thanh bì, dư dung, mẫu đơn căn bì, thạch hộc, sa sầm, tần hội bì, diên hồ sách, tiên tử, xuyên luyện tử và mạch môn. Bỏ các vị thuốc vào ấm sắc cùng khoảng 3 – 4 bát nước. Chờ đến khi thuốc cạn còn 1 bát thì chắt ra chia làm 3 lần uống hết trong ngày.
Điều trị viêm hang vị bằng thuốc Tây
Đây được xem là phương pháp điều trị mang lại hiệu quả nhanh nhất, đặc biệt là với những trường hợp phải chịu nhiều đau đớn, ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, người bệnh không nên tự ý sử dụng thuốc mà cần có đơn kê của bác sĩ. Bởi một số trường sử dụng thuốc sai cách, không đúng liều lượng có thể gây tác dụng ngược kèm theo nhiều biến chứng nguy hiểm.
Dưới đây là một số loại thuốc Tây thường được dùng để trị viêm hang vị dạ dày:
- Nhóm thuốc kháng sinh bao gồm Penicillin, Metronidazol,… dùng để ức chế sự phát triển của vi khuẩn Hp, tiêu diệt tối đa các tế bào gây bệnh.
- Thuốc ức chế acid dạ dày như Omeprazol, có tác dụng trung hòa dịch vị và ngăn ngừa viêm loét.
- Thuốc ức chế Proton bao gồm Lansoprazol và Omeprazol.
- Thuốc ức chế thụ thể bao gồm Famotidin và Cimetidine.
Ngoài ra tùy theo mức độ nghiêm trọng của từng trường hợp, các bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc tác động lên hệ thần kinh để giảm nhanh cơn đau dạ dày.
Những lưu ý để phòng ngừa bệnh
Viêm hang vị dạ dày có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, do đến bạn cần có những biện pháp phòng tránh bệnh và bảo vệ sức khỏe từ sớm, cụ thể:
- Xây dựng thói quen ăn uống, sinh hoạt khoa học, ăn đúng giờ, đủ bữa, có thể chia nhỏ các bữa ăn để giảm áp lực cho dạ dày.
- Tránh xa những thực phẩm không tốt cho dạ dày và hệ tiêu hóa như đồ ăn nhanh, các món chiên xào nhiều dầu mỡ, đồ đóng hộp,…
- Hạn chế ăn đồ cay nóng, đồ muối chua hoặc đã lên men, đồ uống có cồn và chất kích thích.
- Không nên vận động mạnh sau khi ăn, luôn giữ tinh thần thoải mái, tránh để áp lực công việc ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn.
Trên đây là những thông tin bổ ích nhất về chứng viêm hang vị dạ dày. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn đọc trả lời được câu hỏi viêm hang vị là gì, viêm hang vị có chữa được không và biết cách phòng ngừa bệnh hiệu quả!